Σκόπια: Εκσλαβισμός των Βλάχων - χάνεται η παράδοσή τους

Απρίλιος 27, 2019.
Σκόπια.
Οι Βλάχοι, όπως είναι γνωστό, είναι χριστιανοί Ορθόδοξοι, όπως και οι Σλάβοι των Σκοπίων. Με τους μικτούς γάμους μεταξύ Σλάβων και Βλάχων, οι Βλάχοι συχνά χάνουν την ταυτότητά τους, γράφει το νοτιοσλαβικό δημοσίευμα....
«Θυμάμαι τότε, το 1958/59 έγινε ο πρώτος μικτός γάμος, όταν ένας Βλάχος νυμφεύτηκε μια γυναίκα σλαβικής καταγωγής. Στο σπίτι, η μάνα του αγοριού σε ένδειξη της λύπης της γύρισε τη φούστα της ανάποδα, υπονοώντας ότι έχασε το γιο της. Σήμερα ένα αγόρι δεν μπορεί να φαντασθεί να παντρεύεται μια Βλάχα. Μπορούμε να πούμε ανοιχτά ότι οι Βλάχοι βρίσκονται στο κατώφλι της αφομοίωσης», δήλωσε ο Βλάχος καθηγητής Δήμο Δήμτσεφ.




«Αποστόλου» είναι ένα βιβλίο για τη λειτουργία της εκκλησίας στη βλάχικη γλώσσα που ακούγεται σε όλες τις χριστιανικές γιορτές, γάμους και κηδείες. Ο σταυρός είναι το χριστιανικό σύμβολο που οι Βλάχοι τρέφουν μεγάλο σεβασμό. Στην οθωμανική εποχή οι Βλάχες είχαν έναν σταυρό στο μέτωπο για να προστατευθούν από τον εξισλαμισμό.

Οι Βλάχοι στην περιοχή της νοτιοσλαβίας ήρθαν μετά τη φυγή τους από τις βλάχικες περιοχές: Γραμμοστάνη, Νικολίτσα, Λινοτόπι, Γκραντιστέα, Λάνκα, Λούγκα, Γκράντοβα και Μοσχόπολη που ήταν επίσης γνωστή ως η Ιερουσαλήμ των Βλάχων.

Με τον ερχομό τους στη νοτιοσλαβία (νότια Γιουγκοσλαβία, σημερινή "Βόρεια Μακεδονία") έφεραν επίσης και μέρος των παραδόσεων τους και τα χαρακτηριστικά που αποτελούν μέρος της ταυτότητάς τους, τα οποία τους διαφοροποιούν από τους υπόλοιπους λαούς της περιοχής. Δυστυχώς ένα μεγάλο μέρος της παράδοσής τους έχει χαθεί.



Κωνσταντίν Μπελεμάτσε- ο τραβαδούρος των Βλάχων που έγραψε τον περίφημο ύμνο των Βλάχων

«Οι Βλάχοι είχαν τη δική τους λαογραφία, αλλά πολύ λίγα πράγματα συλλέχθηκαν και μελετήθηκαν. Οι Βλάχοι είχαν τις δικές τους φορεσιές, τη βλάχικη, και διέφεραν παντού όπου ζούσαν. Οι Βλάχοι δεν είχαν ιερείς, είχαν το δικό τους ημερολόγιο και ζούσαν σύμφωνα με αυτό. Είχαν τις δικές τους προφυλάξεις για την υπεράσπιση των ηθικών τους νόμων: για κάθε κίνηση απομάκρυνσης από αυτούς δημιουργούσαν τραγούδια και με αυτά διατηρούνταν η ηθική.

Υπήρχαν περιπτώσεις όπου πολλά κορίτσια έκαναν το λάθος και ερωτεύονταν αγόρια με καταγωγή σλαβική, αλλά λόγω των τραγουδιών τους υπέφεραν τόσο πολύ που πέθαιναν.

Βιβλίο για την Ιερουσαλήμ των Βλάχων- Μοσχόπολη

Στο ημερολόγιό τους οι Βλάχοι έχουν επίσης μια αργία την Αγκούστια, την 1ηΑυγούστου, η οποία γιορτάζονταν προς τιμή του διάσημου Ρωμαίου Αυτοκράτορα Αυγούστου.

Στη γλώσσα των Βλάχων από την Γραμμοστάνη τηρούνταν αυστηρά ο κανόνας του προσθετικού «α» πριν από οποιαδήποτε λέξη που άρχιζε με το «ρ».


Η Βίβλος στα βλάχικα (Αγία Γραφή)

Έτσι, όταν εγκαταστάθηκαν δυτικά του Βαρδάρη, το Ράντοβιτς έγινε Αρντούβιστι και το χωριό Ραντάνιε στο Στιπ έγινε Αραντάνιε κ.ο.κ.

Οι Βλάχοι ξέθαβαν τους νεκρούς τους στα τρία χρόνια και συγκέντρωναν τα οστά τους σε μια τσάντα από καμβά. Εάν δεν είχαν χωνευθεί τα ευλογούσαν στην εκκλησία και τα έθαβαν ξανά, λέει ο Δήμτσεφ.


Λέει ότι είναι λυπηρό το γεγονός ότι χάθηκε η τεχνική της παρασκευής και της διατήρησης του τυριού των Βλάχων, η ύφανση του γνωστού «κεντήματος των Βλάχων», ο καμβάς με τις αποχρώσεις και άλλα και όλα αυτά δείχνουν ότι οι Βλάχοι χάνουν σιγά σιγά την ταυτότητά τους.



Λεξικά στα σκοπιανά και αλβανικά του βλάχικου ιδιώματος από τον Δήμο Δήμτσεφ

Όσον αφορά την επιβίωση των Βλάχων και την ταυτότητά τους, ο καθηγητής Νίκολα Μπαμπόσκι είναι πολύ πιο αισιόδοξος.

«Όλα αυτά είναι πραγματικά, αλλά κατορθώσαμε να επιβιώσουμε εδώ και αιώνες και πιστεύω ότι αυτό θα γίνει και στο μέλλον. Προσωπικά πιστεύω ότι εφόσον διατηρήσαμε την ταυτότητά μας μέχρι τώρα, δεν βλέπω γιατί δεν θα είναι έτσι στο μέλλον», δήλωσε ο Μπαμπόσκι.


mkd.mk
--
© mikres-ekdoseis- Γιῶργος Ἐχέδωρος